مودم و روتر از جمله ابزارهایی هستند که برای اتصال به اینترنت و ساخت شبکه محلی به آن‌ها نیاز دارید. اما نقش مودم و روتر در شبکه چیست و چه تفاوتی دارند؟ در جواب این سوال به صورت خلاصه می‌توان گفت مودم کاربر را به یک شبکه گسترده (WAN) یا اینترنت متصل میکند. در حالی که با روتر همه دستگاه‌های بی‌سیم می‌توانند به صورت همزمان به مودم وصل شوند و با یکدیگر ارتباط داشته باشند. ما در این مقاله به بررسی مودم و روتر به طور جداگانه می‌پردازیم و سپس تفاوت‌های این دو دستگاه را توضیح می‌دهیم.
مودم چیست؟
مودم که مخفف عبارت انگلیسی modulator-demodulator است ارتباط اینترنتی را بین خانه‌ها و مراکز اداری با شرکت ارائه دهنده اینترنت (ISP) برقرار میکند. مودم‌ها برای این طراحی می‌شوند تا داده‌های آنالوگ ارسالی توسط ISP را به داده‌های دیجیتالی قابل درک توسط کامپیوتر و موبایل تبدیل کنند.
در واقع شرکت‌های مخابراتی و زیرساخت از کابل‌های مسی برای انتقال داده‌ها و فایل‌های صوتی استفاده می‌نمایند و تنها قادر به ارسال داده‌های آنالوگ هستند. در نتیجه مودم‌ها به کار گرفته می‌شوند تا داده‌های دیجیتال را در مبدا به داده‌های آنالوگ و بعد در مقصد داده‌های آنالوگ را به دیجیتال تبدیل کنند. همان‌طور که می‌بینید مودم‌ها وظیفه مدولاسیون داده‌های آنالوگ به دیجیتال و برعکس را به عهده دارند. سه نوع پرکاربرد و رایج مودم عبارتند از:
مودم Dial-up: مودم Dial-up از خط تلفن برای اتصال به ISP استفاده می‌نماید؛ این نوع مودم، قدیمی‌ترین نوع اتصال مودم است که در حال حاضر اتصالات باند پهن جایگزین آن شده است.
مودم DSL: مودم DSL یا مودم خط مشترک دیجیتال از خط تلفن برای اتصال به ISP استفاده می‌نماید اما در مقایسه با مودم Dial-up، سرعت اینترنت بالاتری را فراهم میکند.
مودم کابلی: مودم کابلی از خط تلویزیون کابلی برای اتصال به یک ISP استفاده می‌نماید. این نوع مودم‌ها به صورتی طراحی می‌شوند که از امکان حمل سیگنال‌های رادیویی و تلویزیونی برخوردار باشند.
روتر چیست؟
روتر، ابزاری است که بین مودم و دستگاه‌هایی مانند گوشی، تبلت، لپ‌تاپ و کنسول بازی قرار می‌گیرد و موجب می‌شود آن‌ها از اینترنت برخوردار شوند. در واقع روتر رابط بین مودم و اینترنت گوشی یا لپ‌تاپ است که از طریق وای‌فای ارسال می‌شود؛ روتر یک شبکه محلی کوچک می‌سازد تا دستگاه‌های مختلف در اطراف بتوانند در صورت داشتن رمز عبور از اینترنت استفاده کنند.
روترها به دو نوع کلی دوبانده و سه بانده تقسیم می‌شوند؛ روترهای دو بانده دیتاها را به صورت همزمان با فرکانس ۲.۴ و ۵.۰ گیگاهرتز منتقل می‌کنند؛ در حالی که روترهای سه بانده می‌توانند همزمان دیتاهایی با فرکانس ۲.۴ گیگاهرتز و دو عدد ۵.۰ گیگاهرتز به صورت مجزا را ارسال و دریافت نمایند. در کل با اینکه امکان استفاده از مودم بدون روتر وجود دارد اما امکان استفاده از روتر بدون مودم وجود ندارد.
تفاوت روتر یا مودم
در بخش‌های قبلی به بررسی وظایف مودم و روتر در شبکه پرداختیم که با توجه به آن‌ها می‌توان گفت مودم اطلاعات درخواستی را از اینترنت به شبکه شما وارد میکند؛ این در حالی است روتر اطلاعات درخواستی را در کامپیوتر یا لپ‌تاپ توزیع میکند. به طور کلی مودم و روتر در موارد زیر با هم تفاوت قابل توجهی دارند:
- عملکرد
مودم مانند مترجم بین اینترنت و شبکه محلی عمل میکند؛ همان‌طور که پیش‌تر گفتیم مودم سیگنال آنالوگ را به سیگنال دیجیتال و برعکس از سیگنال دیجیتال به آنالوگ تبدیل میکند. از طرف دیگر روتر یک شبکه را ایجاد می‌نماید و اجازه اتصال چندین دستگاه را به شبکه می‌دهد.
مودم دارای یک پورت اترنت است و کامپیوتر یا هر دستگاه دیگری را با آن می‌توانید به پورت اترنت متصل کنید و از اینترنت برخوردار شوید. در نتیجه در صورتی که فقط یک دستگاه را می‌خواهید به شبکه متصل کنید نیازی به روتر ندارید. البته اگر چند دستگاه دارید برای دسترسی به اینترنت توسط این دستگاه‌ها باید روتر داشته باشید.
همان‌طور که می‌بینید مودم و روتر از نظر عملکرد کاملا با یکدیگر تفاوت دارند؛ یک مودم قادر است بدون روتر کار کند و دسترسی به اینترنت را برای یک دستگاه فراهم کند. در حالی که یک روتر، اطلاعات را بین چند دستگاه به اشتراک می‌گذارد و بدون مودم نمی‌تواند اینترنت را برای دستگاه‌های مختلف فراهم کند.
- اتصالات
یکی دیگر از تفاوت‌های مودم و روتر مربوط به اتصالات آن‌هاست. هر مودم فقط یک پورت دارد و فقط یک دستگاه را می‌توان به آن متصل کرد. بنابراین وقتی چند دستگاه دارید نمی‌توانید همه آن‌ها را همزمان به مودم متصل کنید و در نتیجه به روتر نیاز خواهید داشت. در واقع یک روتر می‌تواند همزمان به چند دستگاه مختلف از طریق کابل‌های اترنت یا Wi-Fi وصل شود.
- امنیت
به طور کلی مودم دارای هیچ نوع مکانیزم امنیتی نیست اما روتر از فایروال‌های مختلف برای تامین امنیت برخوردار است. در مودم داده‌ها برای هیچ نوع آسیب‌پذیری امنیتی اسکن نمی‌شوند؛ این در حالی است در روتر بسته‌های داده بررسی می‌شوند تا مقصد آن‌ها تعیین شود و از ورود هر گونه حمله به دستگاه‌های متصل پیشگیری شود.
- نوع دستگاه و لایه
مودم، نوعی دستگاه مبتنی بر اینترنت می‌باشد که از لایه دوم یعنی لایه پیوند داده استفاده می‌نماید. از طرف دیگر روتر یک دستگاه شبکه است که در آن لایه سوم یعنی لایه شبکه و لایه‌های پیوند داده و لایه فیزیکی به کار می‌روند.
ترکیب مودم و روتر
در صورتی که برای اتصال به اینترنت و ساخت شبکه نیاز به خرید مودم و روتر با هم داشته باشید می‌توانید به سراغ خرید یک دستگاه یعنی مودم روتر بروید؛ مودم روترها که عملکرد روتر و مودم را ترکیب کرده‌اند در سال‌های اخیر به صورت گسترده وارد بازار شده‌اند.
در حقیقت اغلب مودم‌های موجود در بازار دارای روتر نیز هستند و در نتیجه علاوه بر قابلیت‌های مودم دارای امکانات روتر و سوییچ هستند.
