سال ۱۴۰۲ رو به پایان است و ما در این سال شاهد تحولات زیادی در عرصه فناوری اطلاعات و ارتباطات در سطح جهان بودیم. البته در سال ۱۴۰۲ اتفاقات زیادی نیز در عرصه فناوری اطلاعات و ارتباطات در ایران رخ داد که تاثیر پررنگی بر زندگی ما داشتند. در این مقاله قصد داریم به تحولات مهم در عرصه فوق در کشورمان بپردازیم.
-
اینترنت ۳۰ درصد گران شد
یکی از رویدادهای مهم کشور در سال ۱۴۰۳ گران شدن تعرفه اینترنت بود که با اعتراض بسیاری از کاربران روبرو شد. با شروع زمزمه‌ها درباره گرانی اینترنت، وزیر ارتباطات در مهرماه اعلام کرد: «فعلا برنامه‌ای برای گران شدن بسته‌های اینترنتی نداریم». اما تلاش‌های همه جانبه اپراتورها برای گران کردن بسته‌های اینترنتی ادامه پیدا کرد و در نهایت افزایش تعرفه اینترنت در دستور کار وزارت ارتباطات قرار گرفت.
در دی ماه، مدیران عامل اپراتورهای ارتباطی در رگولاتوری حاضر شدند و پس از اینکه متعهد به افزایش کیفیت خدمات خود شدند، سازمان تنظیم مقرارت با افزایش ۳۰ درصدی تعرفه اینترنت موافقت کرد. شروط رگولاتوری برای موافقت با افزایش قیمت اینترنت عبارت از موارد زیر بودند:
۱. افزایش سایتهای نسل پنجم به ۱۰ درصد تا پایان سال ۱۴۰۳
۲. افزایش پوشش نسل چهارم در کشور به ۹۶ درصد تا پایان سال ۱۴۰۳
۳. افزایش سی درصدی میانگین سرعت اینترنت در شش ماه آینده
به عقیده بسیاری افزایش تعرفه‌های اینترنت در ایران در حالی رخ داده که چنین امری در کشور‌های پیشرفته به‌صورت معکوس اعمال می‌شود. کشور‌های توسعه‌یافته به‌دلیل بهبود زیرساخت‌های شبکه، نه تنها سرعت اینترنت را افزایش می‌دهند بلکه قیمت تعرفه‌ها را برای کاربران کاهش می‌دهند.
-
ورود گوشی ایرانی داریا باند به بازار
یکی دیگر از اتفاقات قابل توجه حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات در سال ۱۴۰۲، عرضه گوشی ایرانی داریا باند به بازار بود. شرکت داریا که یکی از بزرگترین واردکنندگان محصولات سامسونگ از جمله گوشی سامسونگ در بازار ایران محسوب می‌شود، در اوایل تابستان از گوشی خود با نام باند رونمایی کرد. طبق گفته‌های مسئولان این شرکت گوشی میان‌رده داریا باند حتی قصد ورود به عرصه رقابت جهانی را نیز دارد. این گوشی که طراحی آن توسط مهندسان ایرانی انجام شده است با همکاری شرکای خارجی به ویژه کشور چین تولید می‌شود.
داریا باند دارای یک نمایشگر ۶.۷۸ اینچی سوپر امولد با نرخ نوسازی ۱۲۰ هرتز و رزولوشن ۱۰۸۰×۲۴۰۰ پیکسل است و پیشینه روشنایی آن به ۶۵۰ نیت می‌رسد. این گوشی از بدنه باریکی برخوردار می‌باشد و وزن آن برابر با ۲۰۴ گرم می‌باشد.
بخش بزرگی از جلوی بدنه گوشی به نمایشگر منحنی شکل اختصاص دارد و در نتیجه نسبت نمایشگر به بدنه در این گوشی بالا می‌باشد. در بالای این نمایشگر هم حفره دوربین سلفی ۱۶ مگاپیکسلی قرار گرفته است و البته حسگر اثر انگشت زیر نمایشگر تعبیه شده است.
همچنین گوشی داریا باند مجهز به پردازنده میان‌رده دایمنسیتی ۷۰۵۰ مدیاتک است و از ۸ گیگابایت رم و ۲۵۶ گیگابایت حافظه داخلی برخوردار می‌باشد. دوربین این گوشی دارای یک ماژول سه گانه می‌باشد که از دوربین ۵۰ مگاپیکسلی واید، ۸ مگاپیکسلی اولترا واید و ۲ مگاپیکسلی ماکرو تشکیل شده است.
این گوشی قادر به ضبط ویدئوهایی با رزولوشن ۴K با سرعت ۳۰ فریم بر ثانیه است و از EIS یا لرزشگر دیجیتالی برای ثبت تصاویری ثابت و بدون لرزش بهره‌مند است. گوشی داریا باند دارای باتری ۴۷۰۰ میلی‌آمپر ساعتی است و از شارژ سریع ۶۶ واتی پشتیبانی میکند. براساس ادعای شرکت داریا در مدت زمان ۱۵ دقیقه، شارژ این گوشی از صفر به ۵۰ درصد می‌رسد.
حدود ۸ ماه از معرفی و رونمایی این گوشی می‌گذرد اما هنوز موفق نشده است جایگاه مناسبی در بازار موبایل ایران به دست بیاورد. در واقع در حال حاضر به ندرت گوشی داریا باند را در دست کسی می‌بینیم و به نظر می‌رسد پروژه تولید گوشی بومی شکست خورده است.
-
رجیستری گوشی‌های سری S24 سامسونگ در ایران
یکی از رویدادهای مهم حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات در سال ۱۴۰۲ عرضه گوشی‌های سری S24 سامسونگ با قابلیت‌های جدید مبتنی بر هوش مصنوعی به بازار بود. بسیاری معتقد بودند از آن‌جایی که گوشی‌های آیفون ۱۴ و ۱۵ در ایران رجیستر نمی‌شوند احتمالا شاهد ممنوعیت رجیستری گوشی‌های گلکسی S24 در ایران خواهیم بود.
با این حال گوشی‌های سامسونگ سری ۲۴ که قیمت‌شان از ۸۰۰ دلار شروع می‌شود بلافاصله وارد کشور شدند و همگی رجیستر شدند. این در حالی است که گوشی‌های آیفون ۱۴ و ۱۵ به دلیل اینکه بیشتر از ۷۰۰ دلار قیمت دارند، کالاهایی لوکس محسوب می‌شوند و در نتیجه ورود و رجیستری آن‌ها به ایران ممنوع شده است.
-
ممنوعیت فیلترشکن
بعد از اعمال محدویت‌های گسترده برای شبکه‌های اجتماعی در فضای اینترنت شاهد گسترش استفاده از فیلترشکن‌ها در کشور بودیم. همزمان با رواج استفاده از فیلترشکن‌ها برای فروشندگان و توزیع‌‌کنندگان آن‌ها مجازات‌هایی در نظر گرفته شد. در اوایل اسفند رسانه‌ها خبر از ابلاغ مصوبه‌ای توسط شورای عالی فضای مجازی دادند که براساس آن استفاده از فیلترشکن به صورت قانونی ممنوع می‌شد.
ممنوعیت استفاده از فیلترشکن توسط شورای عالی فضای مجازی با واکنش‌ها و انتقادات گسترده‌ای روبرو شد. برخی از کارشناسان گفتند این مصوبه یعنی ممنوعیت پالایش‌شکن‌ها (فیلترشکن‌ها) ضمانت اجرایی ندارد. بعد از واکنش‌ها به مصوبه ممنوعیت استفاده از فیلترشکن و حواشی آن سید محمدامین آقامیری، رئیس مرکز ملی فضای مجازی در مصاحبه‌ای اعلام کرد: مصوبه مربوط به استفاده از پالایش شکن‌ها، مخاطب عمومی ندارد و برداشت‌های صورت گرفته درباره آن نادرست است.
-
هک سامانه‌های سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ
در سال ۱۴۰۳ هک سامانه‌های سازمان‌ها و شرکت بزرگ از جمله اخبار داغ بودند و بارها درباره آن‌ها در رسانه‌ها شنیدیم. یکی از مهم‌ترین هکهای سال ۱۴۰۲ مربوط به شرکت اسنپ فود بود؛ هکرها داده‌های مربوط به ۲۰ میلیون کاربر مانند نام کاربری، رمز عبور، ایمیل، شماره موبایل و آدرس آن‌ها را در اسنپ فود سرقت کردند و حدود ۳۰ هزار دلار روی آن قیمت گذاشتند. هکرها ابتدا اعلام کردند که با اسنپ فود برای لو ندادن داده‌ها مذاکره نکرده‌اند اما چند روز بعد گفتند که با اسنپ فود وارد مذاکره شده‌اند و داده‌های مربوط به کاربران آن را نخواهند فروخت.
یکی دیگر از مهم‌ترین هکهای سال ۱۴۰۲ مربوط به نفوذ هکرها به سامانه قوه قضاییه بود. در اوایل اسفند بود که یک گروه هکری اعلام کرد به سامانه مدیریت پرونده‌های قوه قضاییه نفوذ کرده و به اطلاعات میلیون‌ها پرونده دست یافته است. چند ساعت بعد از انتشار این خبری، سایتی راه‌اندازی شد و اطلاعات سرقت شده از قوه قضاییه درباره پرونده‌های عادی تا فوق محرمانه در آن منتشر شد.
در شهریور ۱۴۰۲ نیز سامانه سازمان ثبت احوال از دسترس خارج شد و بعد از دقایقی شاهد انتشاری اخباری مبنی بر هک شدن سامانه سازمان ثبت احوال بودیم. البته سازمان ثبت احوال متعاقبا در یک تکذیبیه، هک شدن این سامانه را تکذیب کرد. هرچند بعد از این اتفاقت هکر، سورس کد بخش‌هایی از وب‌سایت ثبت احوال را منتشر کرد که نشت اطلاعات سازمان فوق را تایید می‌کرد.