مادربرد، یکی از مهم‌ترین قطعات سیستم است که وظیفه آن ایجاد ارتباط بین اجزای سخت‌افزاری کامپیوتر از جمله پردازنده، انواع حافظه و کارت گرافیک است. در حال حاضر مادربردها در مدل‌های متنوع و توسط شرکت‌های مختلف به بازار عرضه می‌شوند. شرکت گیگابایت از جمله تولیدکنندگان برتر انواع مادربرد است که محصولاتش محبوبیت فراوانی دارند. این شرکت مدل‌های متنوع مادربرد را برای کاربری‌های مختلف از گیمینگ گرفته تا ورک استیشن و سرورها تولید میکند. ما در این مقاله به بررسی بهترین مادربردهای گیگابایت در بازار ایران می‌پردازیم.
اجزای مهم مادربرد و عملکرد آن‌ها
قبل از اینکه به سراغ معرفی بهترین مادربردهای گیگابایت در بازار ایران برویم، اجزای مهم مادربرد و عملکرد آن‌ها را معرفی می‌کنیم. اجزای اصلی روی مادربردها عبارتند از:
- پردازنده (CPU)
پردازنده، قطعه‌ای اساسی در هر کامپیوتر است که روی مادربرد قرار می‌گیرد و همه محاسبات و دستورات را که به بقیه اجزای کامپیوتر و تجهیزات جانبی منتقل می‌شود، مدیریت می‌نماید.
- حافظه رم (RAM)
حافظه رم، نوعی حافظه کامپیوتری برای خواندن و نوشتن اطلاعات است که روی مادربرد قرار دارد. همچنین رم در مقایسه با دیگر دستگاه‌های ذخیره‌سازی مستقیم مانند هارد دیسک و CD/DVD، سرعت بیشتری دارد.
- بخش BIOS
بخش BIOS مخفف عبارت انگلیسی Basic Input/Output System به معنی سیستم ورودی/خروجی پایه است. Bios نوعی Firm-Ware (چیزی بین نرم افزار و سخت افزار) است و اولین نرم‌افزاری می‌باشد که هنگام روشن شدن کامپیوتر اجرا می‌شود.
- کابل‌های SATA
SATA مخفف عبارت انگلیسی Serial Advanced Technology است که اجزایی مانند هارد دیسک و DVD-ROMها را به مادربرد کامپیوتر متصل میکند. یکی از آخرین نسخه‌های ساتا، SATA 3 است که سرعت آن حدود ۶ گیگابیت بر ثانیه می‌باشد.
- پورت‌های USB
از پورت‌های USB برای اتصال لوازم جانبی کامپیوتر مانند کیبورد، ماوس، هارد اکسترنال، فلش و تجهیزات صوتی استفاده می‌شود. پورت USB شامل انواع مختلف مانند USB، USB 2.0، USB 3.0، USB Type B، USB Type A، Mini USB و Type C می‌شود.
- بخش I/O (ورودی/خروجی)
پورت‌های ورودی/خروجی اتصالات بین پردازنده (CPU) و دستگاه‌های جانبی روی مادربرد هستند. دو روش مکمل برای انجام فرآیندهای ورودی و خروجی شامل ورودی/خروجی با نقشه حافظه (MMIO) و ورودی/خروجی با نقشه پورت (PMIO) می‌باشد.
- سیستم خنک سازی (Heat Sink)
سیستم خنک‌سازی یا Heat Sink، نوعی مبدل حرارتی غیرفعال است که گرمای تولید شده قطعات مادربرد را به یک محیط سیال مانند مایع یا هوا منتقل می‌نماید و در نتیجه دمای دستگاه در محدوده قابل تحمل حفظ می‌شود.
- سوکت پردازنده
یک اسلات CPU دارای یک یا چند جزء مکانیکی است که اتصالات مکانیکی و الکتریکی بین PCB و ریزپردازنده (CPU) را فراهم میکند و در نتیجه می‌توانید یک پردازنده را بدون لحیم کاری روی مادربرد نصب کنید.
از طرف دیگر هر مادربرد، سوکت پردازنده ویژه خودش را دارد و در نتیجه قبل از خرید مادربرد باید مطمئن شوید که سوکت پردازنده آن، کارت گرافیکی مدنظر شما را پشتیبانی میکند.
- اسلات رم
اسلات‌ها یا سوکت‌های رم روی مادربرد کامپیوتر، کانال‌های طولانی هستند که اغلب نزدیک به پردازنده تعبیه شده‌اند. در انتهای هر سوکت، گیره‌هایی قرار دارد که هنگام وصل شدن در لبه محکم می‌شوند.
- اسلات‌های PCIe
PCI مخفف عبارت انگلیسی Peripheral Component Interconnect است که یک گذرگاه کامپیوتر محلی برای اتصال سخت افزار به کامپیوتر می‌باشد. لازم به ذکر است که PCI با PCIe (PCI Expression) متفاوت می‌باشد. PCI Express نوعی استاندارد گذرگاه expansion کامپیوتر سریال پرسرعت می‌باشد که برای جایگزینی استاندارد قدیمی bus یعنی PCI طراحی شده است. این یک رابط مادربرد معمولی برای کارت گرافیک، SSD، هارد دیسک، Wi-Fi و البته اتصالات سخت‌افزاری Ethernet می‌باشد.
- کانکتور منبع تغذیه
کانکتور منبع تغذیه در روی مادربرد، منبع تغذیه نیروی الکتریکی لازم را برای کار کردن کامپیوتر فراهم میکند. این کانکتور، برق استاندارد ۱۱۰ ولت AC (جریان جایگزین) را به توان DC (جریان مستقیم) ۱۲ ولت، ۵ ولت، ۳.۳ ولت و غیره می‌گیرد.
- باتری CMOS
باتری CMOS که به آن باتری حافظه، باتری ساعت یا ساعت Real-Time نیز گفته می‌شود، یک سلول سکه لیتیومی CR2032 است. از آن جایی که این قطعه باعث می‌شود ساعت در زمان خاموشی کامپیوتر متوقف نشود و زمانی که سیستم روشن می‌شود ساعت درست نشان داده شود، به آن باتری ساعت گفته می‌شود.
محبوب‌ترین مادربردهای گیگابایت
در این قسمت به معرفی بهترین مادربردهای شرکت گیگابایت در بازار ایران می‌پردازیم. تعدادی از بهترین و محبوب‌ترین مادربردهای گیگابایت در بازار ایران عبارتند از:
- مادربرد گیگابایت مدل X299X DESIGNARE 10G rev. 1.0
مادربرد گیگابایت مدل X299X DESIGNARE 10G rev. 1.0، یکی از بهترین مادربردهای موجود در بازار محسوب می‌شود. فرم فاکتور این مادربرد از نوع E-ATX می‌باشد و سوکت پردازنده دستگاه، LGA 2066 شرکت اینتل می‌باشد.
این مادربردِ شرکت گیگابایت دارای هشت اسلات رم DDR4، پنج جک ۳.۵ میلی متری و سه عدد اسلات M.2 نوع PCI-E 4.0 است و البته از مشخصات کراس فایر AMD و SLI انویدیا پشتیبانی میکند. یکی دیگر از ویژگی‌های مهم این مادربرد پشتیبانی از پردازنده‌های سری Core i9 X است.
- مادربرد گیگابایت H510M S2P
مادربرد مدل H510M S2P، یکی دیگر از مادربردهای پرطرفدار و محبوب شرکت گیگابایت است که قیمتی مقرون به‌صرفه و کیفیتی بالا دارد. این مادربرد از پردازنده‌های نسل ۱۰ و ۱۱ شرکت اینتل پشتیبانی میکند و دارای فرم فاکتور Micro-ATX است.
همچنین در این مادربردِ گیگابایت می‌توانید از رم‌های DDR4 تا سقف ۶۴ گیگابایت استفاده کنید. از طرف دیگر مادربرد فوق دارای کانکتور حافظه‌های پر سرعت M.2، دو پورت USB 3.2 Gen 1، ۴ پورت USB 2.0/1.1 و یک پورت HDMI است. مادربرد H510M S2P از دو اسلات از نوع x16 و x1 برخوردار است.
- مادربرد گیگابایت مدل Z790 UD rev. 1.0
مادربرد گیگابایت مدل Z790 UD rev. 1.0 به طور کامل از پردازنده‌های نسل دوازدهم و سیزدهم اینتل پشتیبانی میکند. همچنین فرم فاکتور آن از نوع ATX بوده و سوکت پردازنده آن LGA 1700 است.
از طرف دیگر این مادربورد دارای سه جک ۳.۵ میلی متری، یک پورت USB 3.2 نسل دو و یک پورت USB Type 3 است و البته چهار پورت USB 3.2 نسل یک و چهار پورت USB 2.0 در آن تعبیه شده‌اند. همچنین مادربرد گیگابایت مدل Z790 UD rev. 1.0 از شش عدد کانکتور SATA 3.0 و سه عدد کانکتور M.2 برخوردار است که دست کاربران را در ارتقای سخت‌افزاری باز می‌گذارد.
- مادربرد گیگابایت مدل Z490 AORUS PRO AX
مادربرد مدل Z490 AORUS PRO AX، یکی دیگر از پرفروش‌ترین مادربردهای شرکت گیگابایت است. این مادربرد از فرم فاکتور ATX پشتیبانی میکند و دارای چیپست Intel Z490 می‌باشد. همچنین این مادربرد از سه اسلات PCIe x16 و سه اسلات PCIe x1 برخوردار است که قابلیت نصب کارت‌های گرافیکی و کارت‌های توسعه را فراهم می‌نمایند.
از طرف دیگر مادربرد فوق از منبع تغذیه USB Type-C و USB 3.2 Gen 2 پشتیبانی میکند و با داشتن اتصالات شبکه LAN 2.5GbE و Wi-Fi 6 (802.11ax) می‌تواند اینترنتی با سرعت بالا را برای شما فراهم کند.
این مادربرد دارای امکانات و اتصالات زیادی شامل شش عدد کانکتور فن، شش عدد کانکتور SATA 3.0 ، شش جک ۳.۵ متری و چهار عدد کانکتور SATA 3.0 می‌باشد.