پردازنده‌ها یا سی پی یوها (CPU)، یکی از مهم‌ترین قطعات کامپیوترها به شمار می‌روند و حتی برخی آن‌ها را مغز کامپیوتر می‌نامند. پردازنده‌ها، تراشه‌هایی کوچک و مربعی شکل هستند که بر روی مادربردها نصب میشوند. در حال حاضر پردازنده‌ها در انواع و مدل‌های متنوع تولید میشوند که انتخاب پردازنده مناسب را به کاری سخت تبدیل می‌کند.
پردازنده‌ها چگونه کار می‌کنند؟
پردازنده‌ها گرچه در انواع و مدل‌های مختلف ساخته میشوند اما عملکرد همه آن‌ها بر پایه سه گام واکِشی (Fetch)، رمزگشایی (Decode) و اجرا (Execute) است. در اینجا سه گام فوق را به صورت مختصر توضیح می‌دهیم:
- واکشی (Fetch)
مرحله واکشی شامل دریافت دستورالعمل‌هایی است که توسط کاربر صادر می‌شود. همان‌طور که احتمالا می‌دانید دستورالعمل‌ها در سیستم‌های کامپیوتری در قالب صفر و یک می‌باشند که از رم به سی پی یو منتقل میشوند.
- رمزگشایی (Decode)
بعد از اینکه یک دستور واکشی می‌شود(یعنی در جایی ذخیره می‌شود)، سی پی یو آن را به مدار رمزگشایی ارسال می‌کند. سپس مدار فوق، این دستور را به سیگنال تبدیل نموده و برای تحلیل به پردازنده ارسال می‌کند.
- اجرا (Execute)
در این مرحله، دستورات رمزگشایی شده برای تکمیل و آنالیز به بخش مربوط در سی پی یو فرستاده می‌شود. نتایج نیز معمولا در بخشی از سی پی یو ثبت میشوند تا در دستورالعمل‌های بعدی در آینده به آن‌ها رجوع شود.
انواع پردازنده‌ها
در حال حاضر پردازنده‌های کامپیوتر موجود در بازار توسط دو شرکت AMD و INTEL ساخته میشوند. در ادامه درباره پردازنده‌های تولید شده توسط این دو شرکت بیشتر توضیح می‌دهیم:
-
پردازنده اینتل
پردازنده‌های شرکت اینتل جزو محبوب‌ترین پردازنده‌های موجود در بازار هستند که در رده‌ها یا سری‌های ساخت مختلف و در نسل‌های متنوع تولید میشوند. محبوب‌ترین سری‌های پردازنده‌های اینتل عبارتند از:
- پردازنده اینتل Core i9
پردازنده اینتل Core i9 که در سال 2017 میلادی به بازار وارد شده است، به صورت 6 هسته‌ای و 18 هسته‌ای تولید می‌شود. فرکانس این پردازنده از 2.9 تا 3.6 گیگاهرتز می‌باشد و البته در صورت استفاده از Intel Turbo Boos تا 5.0 گیگاهرتز متغیر است.
- پردازنده اینتل Core i7
سی پی یوی اینتل Core i7 در انواع 2 تا 6 هسته‌ای تولید می‌شود و توانایی پشتیبانی همزمان از 12 هسته مجازی را دارد. سرعت اجرای این قطعه بین 1.7 تا 3.9 گیگاهرتز بوده و حافظه کش آن نیز از 4 تا 12 مگابایت متغیر می‌باشد. این پردازنده برای فعالیت‌هایی مانند ویرایش فیلم و اجرای برنامه‌ها و بازی‌های سنگین مناسب است.
- پردازنده اینتل Core i5
پردازنده اینتل سری Core i5 در سرعت‌های متفاوت بین 1.9 تا 3.8 گیگاهرتز موجود است و دارای سه حافظه کش 3، 4 یا 6 می‌باشد. سی پی یوهایی اینتل Core i5 معمولا دارای 2 یا 4 هسته هستند و رایج‌ترین رم مورد استفاده در این نوع پردازنده DDR3 1333 و DDR3 1600 می‌باشد. پردازنده‌های اینتل Core i5 برای کارهای روزمره و انجام فعالیت‌های کمی سنگین‌تر مناسب هستند.
- پردازنده اینتل Core i3
پردازنده اینتل Core i3 دارای سرعت متغیر از 1.3 تا 3.5 گیگاهرتز است و حافظه کش آن 3 یا 4 مگابایت است. سی پی یوی Core i3 اغلب دو هسته‌ای بوده و رایج‌ترین رم مورد استفاده در آن DDR3 1333 یا DDR3 1600 است. این پردازنده ارزان قیمت اینتل برای اجرای نرم‌افزارهای اداری و وبگردی مناسب است.
-
پردازنده AMD
تا چند سال قبل پردازنده‌های اینتل قدرتمندتر از پردازنده‌های AMD بودند ولی در حال حاضر سی پی یوهای AMD به رقیبی جدی برای سی پی یوهای اینتل تبدیل شده‌اند. در اینجا به معرفی سه مدل پرطرفدار پردازنده‌های شرکت AMD می‌پردازیم:
- پردازنده AMD مدل Ryzen 3 PRO 4350G
پردازنده AMD مدل AMD Ryzen 3 PRO 4350G یک پردازنده 4 هسته‌ای است اما به دلیل برخورداری از فناوری AMD Simultaneous Multithreading (SMT)، تعداد هسته آن دو برابر می‌شود. همچنین این پردازنده دارای 4 مگابایت حافظه کش L3 بوده و فرکانس آن به صورت پیش‌فرض 3.8 گیگاهرتز است که البته می‌تواند تا 4 گیگاهرتز را پشتیبانی کند.
- پردازنده AMD مدل Ryzen 3 3300X
پردازنده AMD دارای 4 هسته است و البته می‌تواند حداکثر از 8 رشته نیز پشتیبانی کند. این پردازنده قدرتمند، برای گیمینگ مناسب است و قیمت نسبتا ارزانی دارد.
- پردازنده AMD مدل Ryzen 3 2300X
پردازنده AMD مدل Ryzen 3 2300X، یک سی پی یوی 4 هسته‌ای است که از 4 مگابایت حافظه کش L3 نیز برخوردار می‌باشد. این پردازنده AMDبه صورت پیش‌فرض دارای فرکانس 3.5 است و البته می‌تواند تا 4.2 گیگاهرتز را نیز پشتیبانی کند.
نکات مهم در خرید پردازنده
هنگام خرید پردازنده باید به برخی نکات توجه کنید تا بتوانید یک سی پی یو متناسب با نیاز خود را انتخاب کنید. مهم‌ترین عواملی که هنگام خرید سی پی یو باید به آن‌ها توجه کنید؛ عبارتند از:
- تعداد هسته‌ها
اولین پردازنده‌ها فقط دارای یک هسته بودند اما به تدریج تعداد هسته‌ها در پردازنده‌ها بیشتر شد و سرعت انجام کارها توسط آن‌ها نیز افزایش پیدا کرد. در حال حاضر اغلب سی پی یوها دارای چندین هسته هستند و قادر به مدیریت و پردازش‌های چندگانه به صورت همزمان هستند.
تعداد هسته‌ها، یکی از مهم‌ترین نکاتی است که هنگام خرید پردازنده کامپیوتر باید به آن توجه کنید. همان‌طور که گفتیم هر چقدر تعداد هسته‌های پردازنده‌ها افزایش یابد، عملکرد آن‌ها بهتر و سریع‌تر می‌شود.
- شکل سوکت
پردازنده یا سی پی یوی کامیپوتر روی مادربرد نصب می‌شود و در نتیجه هنگام انتخاب سی پی یو باید دقت کنید که سوکت‌های آن و مادربرد سازگار باشند.
- کش های L2 و L3
کش L2 و کش L3، حافظه‌های اختصاصی پردازنده هستند که هنگام پردازش مورد استفاده قرار می‌گیرند. هر چقدر حافظه کش‌ها بیشتر باشد، سرعت عملکرد سی پی یو بیشتر خواهد شد. مقدار حافظه‌های کش سی پی یو از جمله مهم‌ترین نکاتی است که هنگام خرید سی پی یو باید به آن توجه کنید.
- فرکانس
فرکانس نشان‌دهنده سرعت عملکرد پردازنده‌هاست و یکی از ویژگی‌های مهم آن‌هاست. قبل از به بازار آمدن پردازنده‌های چندهسته‌ای امروزی، فرکانس تنها معیار سنجش عملکرد سی پی یوها بود.
قیمت پردازنده کامپیوتر
قیمت پردازنده کامپیوتر به فاکتورهای زیادی از جمله تعداد هسته‌ها، شکل سوکت سی پی یو، کش‌های L2 و L3، فرکانس سی پی یو و در نهایت برند آن بستگی دارد.
معمولا پردازنده‌هایی با تعداد هسته زیاد، کش بزرگ و سرعت بالا گران هستند. در حالی که پردازنده‌های ضعیف با تعداد هسته کمتر، قیمت پایین‌تری دارند.
چه پردازنده‌ای برای شما مناسب است؟
یکی از مهم‌ترین سوالاتی که قبل از خرید پردازنده باید به آن پاسخ دهید، این است که از آن قرار است برای چه کاری استفاده کنید.
اگر می‌خواهید از پردازنده برای کارهای روزمره مانند وبگردی، تماشای فیلم و پخش موسیقی استفاده کنید، بهتر است به دنبال پردازنده‌های قدرتمند و گران‌قیمت نروید. البته برای کارهایی مانند برنامه‌نویسی یا طراحی صنعتی باید پردازنده‌ای با سرعت بالا، حافظه کش بزرگ و تعداد هسته‌های بیشتر را انتخاب کنید.
گیمرها نیز از جمله کاربرانی هستند که برای بازی به یک پردازنده قدرتمند و رده بالا نیاز دارند. برای گیمینگ سی پی یوهای سری Core i9 اینتل و سری Ryzen 9 شرکت AMD بهترین انتخاب هستند.