تمامی کامپیوترها و لپتاپها یک وسیلهی جانبی وروردی به نام ماوس یا موشواره به همراه دارند. ماوس یا موشواره دستگاه ورودی قابل اتصال به کامپیوتر است که با سنسور تشخیص حرکت خود مقدار حرکت کردن دستگاه را به سیگنالهای دیجیتال تبدیل کرده و به کامپیوتر میفرستد. کامپیوتر با استفاده از دادههای دریافتی میفهمد که نشانگر روی صفحه را باید در چه جهت و چه مقدار حرکت دهد. در حالت کلی ماوس یک سختافزار جانبی اکسترنال یا خارجی است که اغلب آنرا Mouse یا Mice نیز مینامند. البته Mice جمع واژه Mouse نیز است و علت نامگذاری Mouse شیبه بودن آن به موش است. ماوس در نوامبر ۱۹۶۳ توسط داگلاس انگلبارت اختراع شد. دستگاهی که این مخترع آمریکایی ساخته بود جعبه کوچکی بود که به کمک آن از بیرون رایانه به محتوای درون آن به راحتی دسترسی مییافتند.
عملکرد کلی ماوس از طریق چند کلید روی آن انجام میگیرد. این کلیدها شامل دو یا چند کلید برای کلیک کردن و یک یا دو غلتک برای اسکرول و بالا و پایین کردن صفحات میباشند. تقریباً تمامی اعمال قابل اجرا در کامپیوتر از طریق همین وسیلهی کاربردی و کیبورد انجام میشود.
در حالت کلی اساس کار ماوسها به دو صورت است:
ماوس نوری یا لیزری:
ماوس نوری، لیزری یا آپتیکال ماوس (Optical Mouse) نوع جدید ماوسهاست که یک حفره پایین آن وجود دارد و اغلب با نور مرئی قرمز رنگ مشخص میشود. این ماوسها در دو نوع لیزری و نوری در دسترس هستند که تفاوت اصلیشان در نوری است که تابیده میشود. لیزریها عمر کمتر ولی دقت بیشتر و نوریها عمر بیشتر و دقت کمتری دارند. این ماوسها نسبت به نوع دیگر کمی گرانتر هستند. ولی دقت خیلی زیاد، وزن کم و عمر طولانی داشتهاند. در نتیجه شانس کمتری برای خراب شدن دارند و در مجموع بسیار باصرفهتر هستند.
ماوس توپی یا غلتکی:
ماوسهای غلتکی، توپی یا مکانیکی نوع قدیمی ماوس هستند که سالهاست تولیدشان متوقف شده است. این ماوسها را میتوانید در کامپیوترها قدیمی ببینید که در پایینشان یک حفره و یک توپ معمولاً سفید رنگ وجود دارد. این موشوارهها از نوع دیگر ارزانتر بوده ولی کیفیت و دقت خیلی کمتری دارند. وزنشان سنگین بوده و به گرد و غبار حساسیت زیادی دارند و از طرفی عمرشان هم به دلیل وجود قطعات مکانیکی کم است.
برای اتصال ماوس های قدیمی (نه تنها ماوس های غلتکی) به رایانه، کانکتورهایی از نوع PS2 در آنها وجود داشت. اما امروزه ماوسها را با کانکتورهای USB و بلوتوث یا به صورت وایرلس به کامپیوتر متصل میکنند. در حالیکه این روزها استفاده از ماوسهای بیسیم بسیار رواج پیدا کرده است.
ماوسها همچنین در ابعاد و اشکال مختلف طراحی شدهاند. به طوریکه برای تمامی افراد با اندازهی دستهای مختلف و همچنین افراد راستدست و چپدست ماوس مخصوص به خود طراحی شده است.
منبع تغذیهی ماوسهای باسیم پورت USB متصل شده به کامپیوتر میباشد. اما ماوسهای بیسیم از طریق باتری داخل آن تغذیه میشوند. این ماوسها اغلب تا برد 10 متر دورتر از سیستم هم کارکرد خود را ارائه میکنند. البته در این میان ماوس های گیمینگ از ساختار پیچیدهتر و در نتیجه دوام بالاتری برخوردارند.
شرکتهای سازندهی بسیار معروفی همچون لاجیتک، ایفورتک، فراسو (بیاند)، مایکروسافت، ایسوس، گرین و… در زمینهی طراحی و ساخت موشواره فعالیت دارند. برای خرید میتوانید هریک از این برندها را پس از تحقیق و بررسی، بسته به مبلغی که میخواهید صرف کنید انتخاب کنید. هریک از این برندها را میتوانید از فروشگاه اینترنتی اتامیس خرید کرده و از جنس و کیفیت محصولات خریداری شدهی خود اطمینان حاصل کنید.