کارت گرافیک یکی از مهم‌ترین قطعات کامپیوترها و لپ‌تاپ‌‌هاست که واحد پردازش بصری محسوب می‌شود. از آن‌جایی که کیفیت تصویر ارتباط مستقیمی با کارت گرافیک دارد، اهمیت آن برای کاربران حرفه‌ای مانند گیمرها و طراحان گرافیست دو چندان می‌شود. در حال حاضر کارت گرافیک در انواع و مدل‌های متنوع تولید می‌شود و انتخاب کارت گرافیکی مناسب از بین آن‌ها برای بسیاری از کاربران دشوار است. اگر قصد خرید کارت گرافیک را در آینده‌ای نزدیک دارید در این نوشته با ما همراه باشید. ما اینجا قصد داریم به انواع کارت گرافیک، نکات مهم هنگام خرید و دیگر موارد مهم درباره آن بپردازیم.
انواع کارت گرافیک
به طور کلی کارت گرافیک‌های موجود در بازار به دو نوع کارت گرافیک‌های آنبرد یا یکپارچه و کارت گرافیک‌های اختصاصی یا مجزا تقسیم می‌شوند. این دو نوع کارت گرافیک، کار یکسانی را انجام می‌دهند ولی کارآیی و کاربردهای متفاوتی دارند. در این قسمت به توضیح این دو دسته کارت گرافیک و معایب و مزایای هر یک از آن‌ها می‌پردازیم:
-
کارت گرافیک آنبرد یا مجتمع
(Onboard) یا مجتمع (Integrated)، قدرت و توان را میان پردازنده گرافیکی (GPU) و پردازنده مرکزی (CPU) تقسیم میکند و بین آن‌ها به اشتراک می‌گذارد. در حقیقت کارت گرافیک آنبرد به صورت مستقیم روی پردازنده اصلی کامپیوتر قرار دارد.
لازم به ذکر است کارت گرافیک‌های آنبرد برای کارهای سبک مانند جستجو در وب و اجرای نرم‌افزارهای اداری-مدیریتی استفاده می‌شوند. البته پردازنده‌های گرافیکی آنبرد اخیرا پیشرفت‌های زیادی داشته‌اند؛ به عنوان مثال پردازنده‌های یکپارچه شرکت AMD که APU نام دارند، قدرت چشمگیری دارند و می‌توانند بازی‌های ویدیویی با رزولوشن و سطح تنظیمات گرافیکی پایین‌تر را اجرا کنند.
مهم‌ترین مزیت کارت گرافیک‌های آنبرد چیست؟ کاربران با استفاده از کارت گرافیک‌های آنبرد می‌توانند بسیاری از کارها مانند چک کردن ایمیل، وب‌گردی و کارهای اداری را با هزینه پایین و مصرف کم برق انجام دهند.
اما معایب مهم کارت گرافیک‌های آنبرد چیست؟ پردازنده‌های گرافیکی آنبرد توان و قدرت کمی دارند و برای استفاده کاربران حرفه‌ای مانند گیمرها و گرافیست‌ها مناسب نیستند.
-
کارت گرافیک مجزا
کارت گرافیک مجزا، نوعی از کارت گرافیک است که جدا از CPU بوده و مدارها، حافظه و قطعات سخت‌افزاری ویژه خود را دارد. کارت گرافیک مجزا دارای توان و قدرت بیشتری است و از آن بیشتر کاربران حرفه‌ای مانند گیمرها، طراحان دو بعدی و طراحان سه بعدی استفاده می‌کنند. در کل برای اجرای نرم‌افزارهای تدوین ویویو، ادیت عکس و طراحی، کارت گرافیک‌های مجزا مناسب هستند.
مهم‌ترین مزیت کارت گرافیک‌های مجزا، توان و قدرت بیشتر آن‌ها به شمار می‌رود. البته این دسته از کارت گرافیک‌ها در کنار این مزیت، معایبی هم دارند. یکی از معایب مهم کارت گرافیک‌های مجزا این است که مصرف برق بالایی دارند و نیازمند منبع تغذیه قدرتمند هستند. از طرف دیگر این نوع کارت گرافیک‌ها، اندازه و ابعاد بزرگی دارند و در نتیجه در داخل برخی از کیس‌ها جا نمی‌شوند.
هنگام خرید کارت گرافیک به چه نکاتی باید توجه کرد؟
هنگام خرید کارت گرافیک با توجه به برخی نکات می‌توانید انتخابی مناسب داشته باشید. مهم‌ترین مواردی که هنگام انتخاب کارت گرافیک باید به آن‌ها توجه کنید، عبارتند از:
- نوع سیستم و سخت افزار نصب شده روی آن
اگر می‌خواهید کارت گرافیک کامپیوتر خود را ارتقا دهید و به دنبال خرید کارت گرافیک جدیدی هستید باید به نوع سیستم‌تان و سخت‌افزارهای آن توجه کنید. رم، پردازنده و مادربرد از جمله قطعات سخت‌افزاری مهمی هستند که باید با کارت گرافیک‌تان سازگار باشند.
- نوع کاربرد دستگاه
یکی دیگر از نکات مهمی که قبل از خرید کارت گرافیک باید به آن توجه کنید، کاربرد اصلی سیستم‌تان است. اگر می‌خواهید با سیستم خود کارهایی مانند ویرایش متن و تماشای فیلم انجام دهید، کارت گرافیک‌هایی با توان متوسط برای کار شما مناسب هستند.
البته اگر از سیستم خود می‌خواهید برای اجرای نرم‌افزارها و بازی‌های سنگین استفاده کنید، بهتر است به سراغ کارت گرافیک‌های قدرتمندتر بروید.
- نوع مانیتور
کارت گرافیک سیستم شما باید با مشخصات مانیتورتان مانند رزولوشن، نرخ نوسازی و سرعت فریم نمایشگر هماهنگی داشته باشد. به عنوان مثال برخی از کارت‌های گرافیک، مانیتورهایی با رزولوشن‌های 1080 و سرعت 30 تا 60 فریم بر ثانیه را پشتیبانی می‌کنند. اگر هم مانیتوری با رزولوشن 4k دارید باید کارت گرافیک قدرتمندی را انتخاب کنید.
از طرف دیگر اگر نرخ نوسازی مانیتور شما سه رقمی باشد، برای رسیدن به پتانسیل کامل آن باید از یک پردازنده گرافیکی قدرتمند استفاده کنید.
- اندازه کیس
هنگام خرید کارت گرافیک باید اندازه کیس کامپیوتر خود را نیز در نظر قرار بگیرید و مطمئن شوید کیس کامپیوتر فضای کافی برای اضافه نمودن کارت گرافیک انتخابی شما را دارد. همچنین باید به میزان قدرت سیستم نیز توجه کنید زیرا منبع تغذیه باید دارای وات کافی برای استفاده از پردازنده گرافیکی مورد نظرتان باشد.
- میزان فضا و خنک‌کنندگی سیستم
پردازنده‌های گرافیکی موجب تولید گرمای زیادی می‌شوند و باید به خروجی گرما هنگام انتخاب کارت گرافیک توجه بکنید. این مقدار از گرما از طریق شاخص TDP بررسی می‌شود و در صورتی که مقدار آن بالا باشد، برای توزیع مناسب گرما باید فن‌های بیشتری استفاده شود. البته خود فن‌ها نیازمند فضا و قدرت اضافی بیشتری هستند و این موضوع را نیز باید در نظر داشته باشید.
- پهنای باند
پهنای باند، یکی دیگر از مواردی است که هنگام انتخاب کارت گرافیک باید به آن توجه نمایید. به طور کلی پهنای باند به مقدار داده‌ها و اطلاعاتی اشاره میکند که کارت گرافیک می‌تواند در یک بازه زمانی مشخص پردازش کند. در واقع پهنای باند، نشان‌دهنده توانایی کارت گرافیک در انتقال داده‌ها بین حافظه گرافیک و واحد‌های پردازشی (GPU) است.
هنگامی که برنامه‌ها و بازی‌های گرافیگی با سرعت بالا را اجرا می‌کنید، حجم زیادی از داده‌ها در زمان کم انتقال می‌یابند؛ در نتیجه اگر پهنای باند کافی نباشد، سرعت انتقال داده‌ها محدود شده و موجب کاهش کیفیت تجربه تصویری می‌شود. پهنای باندِ کم کارت گرافیک ممکن است منجر به پدیده‌هایی مانند پارگی تصویر هنگام پخش ویدئو یا اجرای بازی شود.
- رابط
هنگام خرید کارت گرافیک باید به رابط آن نیز توجه کنید. در حال حاضر همه کارت گرافیک‌ها دارای اسلات PCIe هستند و اغلب آن‌ها از 16 x PCIe استفاده می‌کنند. پردازنده‌های گرافیکی از نظر تعداد اسلات‌های فیزیکی، متفاوت هستند و به انواع پیکربندی‌های تک، دو تایی و سه گانه تقسیم می‌شوند. بنابراین هنگام خرید اسلات‌های کارت گرافیک مطمئن شوید مادربردتان فضای کافی برای پردازنده‌های گرافیکی مورد انتخاب شما را دارد.
بهترین برندهای کارت گرافیک
در حال حاضر کارت گرافیک‌ها توسط شرکت‌های مختلفی تولید می‌شوند اما بهترین برندهای تولیدکننده گرافیک عبارتند از:
- ایسوس
شرکت ایسوس، یکی از برترین تولیدکنندگان انواع سخت‌افزار و ابزارهای دیجیتال است که محصولاتش از کیفیت بالایی برخوردارند. کارت گرافیک‌های این شرکت نیز جزو بهترین و باکیفیت‌ترین کارت گرافیک‌های موجود در بازار محسوب می‌شوند.
کارت گرافیک مدل GT1030-SL-2G-BRK Graphics Card، کارت گرافیک مدل GT710-SL-2GD5 Graphics و کارت گرافیک PH-GT1030-O2G Graphics Card از جمله کارت گرافیک‌های پرفروش شرکت ایسوس هستند. این کارت گرافیک‌های شرکت ایسوس از مواد اولیه باکیفیت ساخته شده‌اند.
- ام اس آی (msi)
شرکت ام اس آی، دیگر تولیدکننده برتر کارت گرافیک در بازار است. کارت گرافیک ام اس آی مدل RADEON RX 580 ARMOR 8G OC Graphics Card، یکی از بهترین کارت گرافیک‌های موجود به شمار می‌رود. هرچند کارت گرافیک‌های این شرکت قیمت بالایی دارند البته کیفیت‌شان، قیمت بالای آن‌ها را توجیه میکند.
- گیگابایت
شرکت گیگابایت، یکی از تولیدکنندگان معتبر سخت‌افزار است که کارت گرافیک‌های آن هم شهرت زیادی دارند. کارت گرافیک گیگابایت مدل GV-N710D5-2GL Graphics Card از جمله پرفروش‌ترین کارت گرافیک‌های این شرکت در بازار است که کیفیت بالایی دارد.
انواع کارت گرافیک بر اساس نوع پردازنده
کارت گرافیک‌ها توسط شرکت‌های مختلفی تولید می‌شوند اما پردازنده‌های گرافیکی فقط توسط دو شرکت Nvidia و AMD تولید می‌شوند. پردازنده‌های گرافیکی شرکت Nvidia برای کامپیوتر با نام GeForce به بازار ارائه می‌شوند. شرکت AMD نیز پردازنده‌های گرافیکی خود را با نام Radeon عرضه میکند.
برای بسیاری از افراد این سوال پیش می‌آید که پردازنده‌های گرافیکی Nvidia بهتر هستند یا AMD؟ در جواب این سوال باید بگوییم پردازنده‌های گرافیکی شرکت Nvidia در برخی زمینه‌ها پیشرفته‌تر از AMD هستند و در بعضی زمینه‌ها نیز پردازنده‌های AMD بهتر هستند.
همچنین پردازنده‌های گرافیکی Radeon دارای عملکرد بهتری در برخی بازی‌ها هستند اما در بازی‌هایی که از فناوری رهگیری شعاع نور (Ray Tracing) و DLSS استفاده می‌کنند، پردازنده‌های GeForce عملکرد قابل قبول‌تری دارند.
قیمت کارت گرافیک
به طور کلی کارت گرافیک‌ها انواع مختلفی دارند و در مدل‌های متنوع توسط شرکت‌های زیادی تولید می‌شوند. قیمت کارت گرافیک با توجه به نوع، مدل و برند آن متفاوت است و البته کارت گرافیک از جمله گران‌ترین قطعات کامپیوتر است. هرچند از آن‌جایی که کارت گرافیک جزو مهم‌ترین قطعات کامپیوتر محسوب می‌شود پس ارزش هزینه زیاد را دارد.
از طرف دیگر خرید کارت گرافیگ گران برای یک کامپیوتر قدیمی و ارزان چندان منطقی نیست. پس بهتر است برای یک کامپیوتر قدیمی، کارت گرافیکی معمولی با قیمت متوسط بخرید.